امسال یک اتفاق نجومی خاص رو شاهد خواهیم بود و آن هم طولانی‌ترین خسوف قرن هست که تا ۸۷ سال آینده شاهد چنین خسوفی نخواهیم بود یعنی تا سال ۱۴۸۴!!
پس حتما اگر دوربین دارید برای ثبت این پدیده دست به کار شوید.
همان طور که در مقالات عکاسی نجومی گفته شد انتخاب موقعیت و مکان مناسب عکاسی یکی از مهم‌ترین بخش‌های عکاسی نجومی هست.
خوشبختانه با توجه به اینکه ماه در تمام شهرها و با وجود هر گونه آلودگی نوری قابل‌مشاهده هست نیازی به فرار از گنبد نوری شهرها ندارید (جز موارد خاص که در انتها اشاره خواهد شد).
۱- کلیات و دلیل خسوف:
به طور کلی خسوف زمانی رخ می‌دهد که زمین بین خورشید و ماه قرارگرفته و ماه وارد سایه زمین می‌شود. خسوف می‌تواند جزئی یا کلی باشد.
در حالت جزئی تنها قسمتی از ماه وارد سایه زمین خواهد شد و در حالت کلی، تمام ماه تحت تأثیر سایه زمین خواهد بود. در این حالت معمولاً ماه به رنگ قرمز دیده خواهد شد به این دلیل که اتمسفر بیشتر نور آبی رنگ را فیلتر کرده و به اطراف پراکنده می‌سازد. به همین خاطر آنچه که باقی می‌ماند بیشتر نور نارنجی و قرمز رنگ است.
۲- زمان خسوف
اول به زمان‌بندی خسوف نگاه می‌کنیم خسوف دارای چند قسمت می‌باشد که از خسوف نیم‌سایه‌ای شروع شده (که با چشم تقریباً قابل تشخیص نیست) بعد وارد قسمت جزئی می‌شویم که کم‌کم ماه وارد سایه زمین خواهد شد و بعد از آن ماه به طور کامل وارد سایه زمین می‌شود.
خسوف امسال از جمعه ۵ مرداد ساعت ۲۱:۴۴:۲۹ به صورت نیم‌سایه شروع شده که با چشم قابل تشخیص نیست و سپس ساعت ۲۲:۵۴:۴۷ وارد خسوف جزئی می‌شویم و کم‌کم سایه زمین تمام ماه را در بر می‌گیرد
ساعت۰۰:۰۰:۱۵ بامداد شنبه ۶ مرداد، ماه به طور کامل درون سایه زمین قرار گرفته و خسوف کلی تا ساعت ۰۱:۴۳:۱۲ ادامه می‌یابد.
در شکل زیر مراحل خسوف را به طور شماتیک مشاهده می‌کنید.
۳-موقعیت‌یابی محل عکاسی
برای پیدا کردن موقعیت مناسب بعد از انتخاب سوژه زمینی (مثل برج میلاد، کاروانسراها، آثار تاریخی و …) به سراغ سایت www.mooncalc.org میریم تا ببینیم جهت مناسب برای عکاسی از ماه با توجه به موقعیت سوژه زمینی مناسب هست یا خیر.
در این سایت ابتدا تاریخ و زمان در قسمت بالا سمت چپ را به زمان و ساعت خسوف تغییر دهید و با استفاده از نقشه موقعیت سوژه زمینی را پیدا کنید. مثلاً در عکس زیر تاریخ روز ۶ مرداد و ساعت ۰۰:۵۲ یعنی وسط خسوف تنظیم‌شده و محل مناسب برای عکاسی اگر بخواهیم تمام ماه‌گرفتگی رو ثبت کنیم و برج میلاد در وسط کادر باشد در امتداد خط زرد خواهد بود که با توجه به فاصله کانونی باید فاصله را تنظیم کنید.
پیدا کردن بهترین موقعیت
برای پیدا کردن بهترین موقعیت باید حتماً قبل از روز جمعه به محل عکاسی سر بزنید و ببینید ماه در کدام قسمت کادر قرار خواهد گرفت (مثلاً پشت سوژه زمینی قرار نگیرد)
اگر به سایت مراجعه کنید و زمان وسط خسوف در نظر گرفته شود ارتفاع ماه ۳۴ درجه خواهد بود برای اینکه این ارتفاع رو متوجه شوید دو روش وجود دارد،
اولین و ساده‌ترین روش استفاده از وجب هست!!!
اگر دست خودتان را به صورت کشیده نگه‌دارید و انگشت شست روی افق قرار بگیرد با وجب باز انتهای انگشت کوچک ۲۰درجه با افق فاصله خواهد داشت و برای ۱۵ درجه باقیمانده نصف وجب ادامه دهید (مشت بسته هم ده درجه است).
روش دوم استفاده از یک نرم‌افزار فوق‌العاده به نام photopills هست که قبلاً در سری مقالات عکاسی نجومی اشاره کرده بودم.
ابتدا در موقعیت حدودی مشخص شده قرار بگیرید و نرم‌افزار را اجرا کنید. از منو گزینه Moon و بعد از آن Setting را انتخاب کنید. تاریخ ۲۸ جولای و ساعت ۰۰:۵۲ دقیقه رو تنظیم کنید تا موقعیت وسط خسوف رو داشته باشید. حالا به صفحه عکس اول برگردید و گزینه AR را انتخاب کنید و ماه را پیدا کرده و ببینید در وسط خسوف در کجا قرار خواهد داشت.
زمان کادربندی
نکته بعدی اینکه اگر قصد دارید تمام ماه‌گرفتگی مثل عکس‌های ذیر ثبت کنید زمان کادربندی،نقشه شروع خسوف، حرکت ماه در طول خسوف و نقطه پایان رو در نظر بگیرید.
خسوف از ساعت ۲۲:۵۴ جمعه شروع شده و در۲:۴۹ بامداد شنبه پایان می یابد یعنی حدود ۴ ساعت.
با توجه به سرعت حرکت زمین یعنی ۱۵ درجه در ساعت، ماه در طول خسوف ۶۰ درجه
جابجا خواهد شد بنابراین کادربندی اهمیت زیادی پیدا خواهد کرد که با استفاده
از Photopills نقطه شروع و پایان را حتماً چک کنید و بعد دوربین رو مستقر کنید.
نکته بعدی با توجه به طول خسوف استفاده از باتری اضافه هست.
۴-نور دهی:
برای نوردهی مناسب برای ثبت ماه با جزئیات و بدون اوراکسپوز شدن می‌توان از جدول ذیل کمک گرفت. برای کار با جدول اول ردیف ایزو رو مشخص کنید بعد مقدار دیافراگم مناسب انتخاب کنید و همان ردیف رو پایین بروید به جدول بعدی و با توجه به مقدار ماه‌گرفتگی (بر حسب درصد که در جدول با Magnitude مشخص شده است) زمان نوردهی مناسب مشخص خواهد شد.
۵-ترکیب عکس‌ها:
با هر نوع لنزی می‌توانید از این پدیده عکاسی کنید و انواع مختلفی از روی هم قرار دادن عکس‌ها و ترکیب رو داشته باشید، در تصاویر زیر سه نمونه از ترکیب عکس‌ها با لنز واید می‌بینید:
اگر لنز تله هم جز تجهیزات شما هست باز هم گزینه‌های زیادی دارید اولین گزینه عکاسی
در بازه‌های زمانی مختلف و کنار هم قرار دادن عکس‌ها مثل شکل زیر هست:
همچنین می توانید با توجه به نکته‌ای که در خصوص عکاسی از ماه یا خوشید با سوژه زمینی
در مقالات عکاسی نجومی اشاره شد هم از این پدیده با لنز های تله عکاسی کنید. نمونه‌ای از
این نوع را در عکس زیر از Stefan Seip ببینید.
در ابتدای متن اشاره کردم جز موارد خاص نیاز به فرار از آلودگی نوری شهرها نخواهیم داشت این مورد خاص به دلیل نزدیکی ماه به راه مرکز راه شیری در این ماه‌گرفتگی است. که می‌توان با کمی
سعی و خطا و نوردهی مناسب خسوف و کهکشان را با یک شات در کادر قرار داد.
نمونه‌هایی از این نوع عکس را در ادامه می‌توانید مشاهده کنید:
حتماً تا حالا اسم خسوف به گوش همه خورده و خیلی‌ها هم ممکنه بین خسوف و کسوف دچار اشتباه شوند
برای همین به خاطر بسپارید که خسوف چون “خ” دارد پس خورشید گرفتگی نیست!!!!!!!!
امیدوارم هفته‌ی آینده ثبت‌های خوبی از این پدیده داشته باشید
مقالتون و اطلاعاتتون بینظیر بود. بینهایت سپاسگزارم که با این پدیده و عکاسی ازش منو بیشتر آشنا کردید.