محمد روح بخش
بعد از طولانی‌ترین خسوف قرن داریم به یک پدیده نجومی دیگر نزدیک می‌شویم، بارش شهابی برساوشی!!
به نظر من وقتی از پدیده خاصی قصد عکاسی دارید بهتر است در مورد آن اطلاعات کلی داشته باشید تا هنگام عکاسی در صورت مواجه‌شدن با سؤال اطرافیان حداقل توضیحی کلی از آنچه در این پدیده رخ می‌دهد ارائه دهید.
بارش شهابی چیست؟
در منظومه شمسی اجرامی با منشأ ابر اورت یا کمربند کویپر هستند(معمولاً از جنس گاز منجمد غبار و …) که به خاطر جاذبه خورشید به دور آن در حال چرخش هستند و وقتی به خورشید نزدیک می‌شوند به علت گرمای خورشید کم‌کم تصعید می‌شوند و دنباله‌ای از غبار و اجرام ریز در مسیر خود به‌جا می‌گذارند.
معروف‌ترین ستاره دنباله‌دار، هالی نام دارد که هر 76 سال یک‌بار به دور خورشید در حال گردش است که آخرین بار 1364 دیده شد و در دوره بعدی 1440 دیده خواهد شد، و امیدوارم شانس دیدن این دنباله‌دار باشکوه را داشته باشیم.
وقتی زمین از بین دنباله به‌جامانده از این دنباله‌دارها عبور می‌کند غبار به‌جامانده از دنباله‌دار با ورود به جو زمین می‌سوزند و ما این سوختن رو به‌صورت ردی از نور می‌بینیم. به همین دلیل بعد از عبور دنباله‌دار مربوط به یک بارش شهابی، بارش پربارتر خواهد بود.
بارش‌های شهابی زیادی در طول سال داریم که بارش شهابی برساوشی را به زودی شاهد خواهیم بود.
دلیل این بارش، دنباله‌داری به نام سوئیف است که هر 130 سال به دور خورشید می‌چرخد و این بارش از26تیر تا 2شهریور فعال است و اوج آن در روزهای 21 و 22 اَمرداد خواهد بود.
در بارش شهابی پارامتری داریم به نام ZHR که مخفف کلمه Zenith Per Hour هست که نشان دهنده تعداد احتمالی شهاب‌های عبوری از سرسو (بالای سر ناظر) می‌باشد. برای این بارش شهابی این مقدار احتمالاً حدود 80 خواهد بود.
مکان‌یابی برای عکاسی:
همان‌طور که در سری مقاله‌های عکاسی نجومی ذکر شد اولین گاه برای عکاسی نجومی (به‌جز پدیده‌های خاص خسوف و کسوف) دور شدن از آلودگی نوری شهرهاست.
در خصوص بارش شهابی نکته‌ای که وجود دارد کانون بارش است یعنی نقطه‌ای که دنباله اکثر شهاب‌ها به آن می‌رسند. برای بارش شهابی برساوشی همان‌طور که از نامش پیداست منشأ شهاب‌ها صورت فلکی برساوش خواهد بود. بنابراین دو نکته حائض اهمیت خواهد بود اول کادربندی به‌گونه‌ای باشد که کانون بارش را داشته باشیم و دوم منطقه‌ای را انتخاب کنیم که سمت کانون بارش، آلودگی نوری کمتری داشته باشد.
برای مورد اول از نرم‌افزار استلاریوم استفاده می‌کنیم و تاریخ اوج بارش را تنظیم می‌کنیم.همان‌طور که در شکل می‌بینید صورت فلکی برساوش حدوداً ساعت 22 از سمت نزدیک به شمال شرقی طلوع خواهد کرد و کانون بارش هم با نام Perseids با رنگ فیروزه‌ای مشخص شده است (نام‌گذاری بارش در زمان قدیم صورت گرفته است ولی الآن کانون بارش بین صورت فلکی برساوش و ذات‌الکرسی می‌باشد).
بهترین ساعت مشاهده شهاب نزدیک به سپیده‌دم خواهد بود.
بنابراین برای مورد دوم باید منطقه‌ای را انتخاب کنید که سمت شمال شرقی به شرق آلودگی نوری کمتری داشته باشد
برای چک کردن آلودگی نوری مناطق مختلف به سایت‌های معرفی شده در بخش دوم عکاسی نجومی مراجعه کنید.
تنظیمات دوربین:
برای عکاسی از بارش بهتر است بیشتر از یک دوربین داشته باشیم تا زوایای مختلف آسمان پوشش داده شده و شانس بیشتری برای شکار شهاب داشته باشیم. تنظیمات دوربین هم دقیقاً مطابق با آنچه در مقالات عکاسی نجومی گفته شد می‌باشد یعنی دیافراگم تقریباً در بازترین حالت ممکن، سرعت شاتر مطابق با قانون 500، و ایزو بسته به دوربین بین 1600 تا 4000.
با توجه به اینکه عکاسی بارش شهابی مشابه عکاسی رد ستاره است پس اگر دوربین شما قابلیت عکاسی پیاپی را ندارد حتماً به ریموت نیاز خواهید داشت.
و در پایان حتماً باتری اضافی همراه داشته باشید، زمان عکاسی بیشتر مساوی است با ثبت شهاب‌های بیشتر.
پردازش:
بعد از پایان عکاسی و لذت بردن از آتش‌بازی آسمان شما با تعداد زیادی عکس روبه‌رو خواهید بود که به دو روش قابل ویرایش هستند.
روش اول استفاده از تمام عکس‌ها و ساخت رد ستاره یا تایم لپس و روش دوم جدا کردن عکس‌هایی که عبور شهاب در آن‌ها ثبت شده است.
روش دوم در مورد بارش‌های شهابی بیشتر مورداستفاده قرار می‌گیرد و به همین دلیل به این روش می‌پردازیم. اول عکس‌های شامل شهاب را جدا می‌کنیم و آن‌ها را با نرم‌افزار فتوشاپ به‌صورت لایه‌های مجزا روی هم قرار می‌دهیم (Photo > Edit In > Open as Layers in Photoshop). احتمالاً اگر خیلی خوش‌شانس باشید با عکسی مثل عکس زیر روبرو خواهید بود:
همان‌طور که گفته شد ادامه رد شهاب‌ها به کانون بارش (در این بارش بین صورت فلکی برساوش و ذات‌الکرسی) خواهد رسید اما به علت چرخش زمین این کانون نیز در حال حرکت خواهد بود. بنابراین می‌توان عکس را مرتب کرد و به عکسی مثل عکس زیر رسید:
برای این کار باید عکس اول به‌عنوان بک‌گراند و لایه اول در فتوشاپ استفاده شود بعد از آن عکس دوم را قرار دهید و Opacity لایه را کم کرده (مثلاً 50درصد) سپس با استفاده از ابزار Free Transform (فشردن کلیدهای Ctrl+T) موقعیت ستاره لایه را بچرخانید تا ستاره‌ها روی‌هم قرار گیرند
(اگر ستاره قطبی را در کادر خود دارید کافی است با قرار دادن مرکز چرخش روی ستاره قطبی، حول ستاره قطبی لایه را بچرخانید. حالا می‌توانید قسمتی از عکس که شهاب در آن ثبت شده را نگه داشته و سایر قسمت‌ها را پاک کنید .
بهتر است از ابزاری مثل ماسک و براش مشکی استفاده کنید تا در صورت نیاز قابلیت برگشت قسمت‌های پاک شده وجود داشته باشد).
از قسمت Blending Option حالت تمام لایه‌ها را به Lighten تغییر دهید.
